Wie met een buscamper of kampeerbusje reist, kent het dilemma: wél zelfvoorzienend willen staan, maar geen zin in de chemie en het gesjouw van een los chemisch toilet. De Zwitserse fabrikant Clesana denkt het gat te vullen met de nieuwe X1, een draagbaar droogtoilet dat werkt zonder water, pomp of toevoegmiddelen.
Op de Caravan Salon in Düsseldorf 2025 werd het model gepresenteerd als de eerste ‘telescopische sealing-toilet’ voor mobiele kampeerders. De X1 richt zich expliciet op compacte campers en busjes zonder vast sanitair. Het systeem verhit en verzegelt het afval direct na gebruik in een barrièrezak, zodat het geurloos en hygiënisch kan worden weggegooid bij het restafval. Daarmee vervalt de noodzaak van spoelwater en loospunten — een voordeel voor wie vaak wildkampeert of buiten de infrastructuur van campings of luxere camperplaatsen overnacht.
Compact ontwerp voor beperkte ruimte
De X1 klapt uit van een kubus van 34 × 38 × 31 centimeter naar een volledige zithoogte van 41 centimeter, vergelijkbaar met thuis. Het gewicht van 11 kilo maakt hem nog net handzaam genoeg om in en uit het busje te tillen. Door de vlakke zijkanten past hij in de plaats van een standaard Eurobox of onder een bedconstructie.
De werking is simpel: folie inleggen, gebruiken, knop indrukken. Het apparaat sealt de zak met warmte en snijdt deze automatisch los. Het afgesloten pakket belandt in de opvanglade, waarna het toilet weer klaar is voor de volgende gebruiker. Er komt geen water of chemie aan te pas.
Geurbeheersing door speciale hoogbarrièrefolie
Clesana baseert zijn reputatie op de folie. Die vormt het hart van het systeem. Uit tests van het Fraunhofer IVV blijkt dat de Clesana-folie tot 2.200 keer minder zuurstof en 34 keer minder vocht doorlaat dan concurrerende materialen. Daardoor blijft het afgesloten afval geurvrij, ook bij warm weer.
De folie is deels biogebaseerd; een volledig composteerbare variant is in ontwikkeling. Tot die tijd blijft het systeem afhankelijk van kunststof liners, al stelt Clesana dat het totale afvalvolume per gebruik beperkt is.
Stroom en autonomie
Voor buscamperaars is stroomvoorziening cruciaal. De X1 kan worden aangesloten op 12 of 24 volt, netspanning (230 volt) of een verwisselbare 18 V Einhell Power X-Change-accu. Dat maakt hem compatibel met veel gereedschapsaccu’s en koelsystemen die al in gebruik zijn bij camperaars. Qua energieverbruik moet men rekenen op ongeveer 0,1 kWh per keer.
De X1 ProCharge-variant heeft bovendien een ingebouwde lader. Zodra het systeem netspanning detecteert, wordt de accu automatisch bijgeladen. Dat maakt de toiletunit bruikbaar zowel onderweg als op de camping.
Eerste gebruikservaringen
In praktijktests van CamperVans en Fan4Van wordt de X1 geprezen om zijn solide afwerking en gebruiksgemak. De zithoogte voelt natuurlijk aan en het sealen verloopt zonder merkbare geur. Minpunten blijven het folieverbruik en de bijkomende kosten: per gebruik verdwijnt er een stukje folie in de afvalbak.
Daar staat tegenover dat er geen onderhoud aan tanks, spoelvloeistoffen of afdichtingen nodig is. De geïntegreerde draaggrepen en het compacte ontwerp maken de X1 bovendien geschikt om buiten of in een voortent te plaatsen.
Minder gedoe, meer vrijheid
Wie met een camper onderweg is en vooral in het wild overnacht, weet hoe lastig het kan zijn om een legale loospunt te vinden. Een draagbaar systeem dat geen water of chemie vereist, biedt in dat opzicht praktische vrijheid. Het sealen voorkomt morsen, ook bij rijden over onverharde wegen.
Toch blijft er één aandachtspunt: het gebruik van folie genereert wel weer wat afval. Voor reizigers die per se duurzaam willen kamperen is het wellicht afwachten hoe snel Clesana de volledig biologisch afbreekbare liner beschikbaar maakt.
Unieke positie
De X1 vult een gat tussen draagbare chemische toiletten en vaste droogsystemen. Het comfortniveau is hoger dan bij de klassieke Porta Potti, terwijl de installatie eenvoudiger blijft dan bij een vast toilet met afvoer.
| Type toilet | Water/chemie | Onderhoud | Geurcontrole | Geschikt voor |
| Chemisch | Ja | Hoog | Matig | Caravan, camper |
| Compost | Nee | Laag | Afhankelijk | Statische standplaatsen |
| Clesana X1 | Nee | Laag | Hoog | Buscamper, bestelbus, daktent |
Met een richtprijs van rond €1.000 (preorder, inclusief btw) kost X1 vele malen meer dan een los chemisch toilet of een regulier droogtoilet, maar biedt hij wel een unieke combinatie van hygiëne, gemak, draagbaarheid en autonomie.
Voor buscamperaars en eigenaren van camperbusjes die graag in de natuur overnachten, maar het comfort van een schoon toilet niet willen missen, is de Clesana X1 een interessant alternatief. Geen cassette, geen Porta Potti, geen chemische vloeistof, geen spoelwater en geen geknoei. De prijs en het folieverbruik zullen bepalen of hij een nicheproduct blijft of een vaste plek verovert in compacte campers. Het gemak van “gewoon gaan waar je staat” komt met deze X1 in ieder geval een stuk dichterbij.