Toscane

Toscane is een redelijk groot gebied in Italië met zeer veel (oude) kunst en cultuur en een prachtig landschap plus vele goede overnachtingsplaatsen. In het voorjaar heeft Toscane een aangenaam klimaat met temperaturen tussen de 18 en 25°C. Op culinair gebied is Toscane om te watertanden: wijn, olijven, pesto en heerlijke streekgerechten. Kortom genieten!

Deze bijdrage is van Wietse Smit en Anja Hofmeester. 

De laatste jaren proberen we ieder voorjaar, rond eind april/begin mei, een reisje naar Toscane te maken met onze camper.

Die camper was een Mercedes 210D verlengde bestelbus, in 1995 zelf omgebouwd tot kampeerauto. Inmiddels een Mercedes Sprinter, ook weer zelf ingebouwd.

Links

• Toscaans Verkeersbureau
• Toscane – startpagina
• www.toscane.nl
• Onze pagina ‘op zoek naar Etruskische graven‘

We maken een rondje door de Toscane tegen de klok in. Klik op het kaartje voor een overzicht van de ligging van de camperplekken.

Langs de Toscaanse kust

We volgden als eerste de kust van noordwest Toscane. Dit is een volgebouwde en volgestouwde toeristische strook vertier met al zijn uitwassen. Een camperplek aan zee is hier niet mogelijk.

Marmergroeve

Wij bezochten aan de kust Marina di Carrara en Marina di Massa. In deze kleine havenplaatsen worden de grote brokken marmer verscheept die uit de groeven even verderop landinwaarts komen, zoals bij het stadje Carrara. In en rondom de haven zijn grote marmer overslag bedrijven.

In de bergen zo’n 5 km landinwaarts zijn de marmergroeven. Deze zijn zeker een bezoek waard. Volg bijvoorbeeld in Carrara de borden “Cave di Marmo”. Gewoon landinwaarts rijden richting de bergen. Doe dit vooral op een zaterdag of zondag. Het werk ligt dan stil in de groeven en er is dan geen verkeer van grote vrachtauto’s met brokken marmer. Ook kun je dan de groeven even bekijken. Imposante zagen, boormachines en blokken wit marmer.

Lucca

Vanaf de kust gingen we via de S493 richting Lucca. In het westen van deze stad aan de viala Luporini de overnachtsplaats met een servicepunt en ruimte voor meer dan 100 campers.  In 1999 stonden we er met een tiental. In 2000, het Paasweekend, waren het er meer dan 130! Om er te komen de borden met P-autocaravan volgen.
Het ligt vlak bij de oude, door zware muren van rode baksteen omgeven, stad. Binnen deze muren is Lucca een vrijwel autoloze stad met nauwe straatjes omte wandelen of om door de fietsen, met veel aardige winkeltjes en bezienswaardigheden. Op de oude muren die de stadswal vormen, kun je ideaalfietsen zo’n 6 km lang of gewoon wandelen.

Rondom Lucca bezochten wij een aantal tuinen meestal gelegen bij een aardig kasteeltje of landhuis. Vlakbij Lucca ligt ook nog het nu toeristische dorpje Collodi; de kraamkamer van de welbekende Pinokkio. Eveneens in Collodi zijn de historische Garzoni tuinen te bezoeken. Ten Noorden van Lucca liggen de Alpi Apuane, een moeilijk toegankelijk natuurgebied maar wel met beren, wolven en andere exotische flora en fauna.

Pisa

Pisa is natuurlijk ook een stad om te bezichtigen, wij stonden hier op een parkeerplaats buiten het centrum aan de rivier de Arno. Pisa is vlak, dus fietsbaar.

San Gimignano

Wij vervolgden onze weg en bezochten San Gimignano. Dit stadje heeft een aantal hoge torens. Al op afstand rijzen ze de lucht in. Zeer fotogeniek.

Op zondag of op een Italiaanse feestdag kun je dit stadje maar beter mijden. File voor het dorp. Voor de camper geen parkeerplek en een massa toeristen, wat de sfeer niet ten goede komt.

Van Sylvain de Breuck de volgende tip: “Er is wel een mooie overnachtingsplek. Deze kost ca. € 21,00 per nacht incl. electriciteit, ontbijt en vanaf 9.30 uur elk uur een gratis busje dat van de camperplaats naar de ingang van het stadje rijdt.” (2002).

Het stadje zelf heeft ook nog een andere camping die eveneens even buiten het dorp ligt, richting San Lucia, 15 min wandelen.

Volterra

We overnachtten niet bij San Gimignano, maar bij Volterra. Een prachtige, van oorsprong Etruskische, stad. Hoog op een heuvel en ouder dan de weg naar Rome. Er is veel te zien. Er zijn een aantal musea waarvan het Museo Guarnacci één van de bekendste is.
Het bezit een grote verzameling Etruskische oudheden afkomstig uit graftomben in de buurt. Hier ligt alles nog in ouderwetse kasten. Met honderden liggen de munten rij aan rij in vitrines.

Het bekendste beeldje is ongetwijfeld het langwerpig gestileerde Etruskische beeldje van een jongen; Ombra della Sera. Een paar duizend jaar oud, gevonden door een boer en jaren als kachelpook gebruikt. Totdat een kennis van de boer hem er op attendeerde dat dit toch wel een wat vreemde pook was. Het museum staat verder vol met aardewerk, sieraden en asurnen uit de Etruskische graven.

In Volterra kun je ideaal staan op de parkeerplaats P3. Komend vanuit de richting Siena, voor het centrum van Volterra rechtsaf, de camperborden volgen. Vanuit een andere richting: volg de borden P3, Fonti di Docciola.

Op deze camperovernachtingsplek met servicepunt is plaats voor zo’n 50 tot 100 campers. Je staat dan bij de oude bron. Trappen op en je bent in de historische binnenstad met albastbewerkers, leerbewerkers en meer leuke bedrijfjes en winkeltjes.

Balze

Wil je nog rustiger staan bij Volterra dan kan dat ook. Namelijk het dorpje Balze, wat tegen Volterra aanligt, heeft een prima plek met ook weer een servicezuil. Dit is vlakbij de camping.

In Balze slokt de aarde door verschuivingen al jarenlang een aantal huizen op. Die zakken min of meer de bodem in. Een oud klooster is inmiddels verlaten en staat nu op het randje.

Venzano

Wil je een prachtige tuin bekijken dan hebben we nog wel een tip. Een tuin en plekje om van te dromen. Wonen in Toscane lijkt ons op deze manier wel oké!

De tuin vind je zo: even buiten Volterra de ss68 richting Mazzolla nemen. Het is in het begin een steile route maar later wordt het weer redelijk vlak. In het gehucht Mazzolla de bordjes Venzano volgen. Dan is het nog ongeveer 5 km. Aan het einde van de weg is een oud klooster, nu volledig gerestaureerd door een paar enthousiaste tuinliefhebbers.

Of je er met de camper kunt overnachten, tegen betaling o.i.d., hebben we niet gevraagd, maar als we weer in de buurt komen zullen we dat zeker doen.

Rosignano Solvay

We verlieten Volterra en gingen richting Rosignano Solvay, dat aan de kust ligt. Wij overnachtten bij de duikersclub van deze stad. Een dijkje van 2 meter over en wij stonden op het strand. Geen service zuil, wel, is er aan een paal water verkrijgbaar. Wij lassen op deze plek een rustdag in.

Het vinden van deze plek was niet eenvoudig. Uiteindelijk vonden wij hem aan de zuidkant even buiten de stad, via buitenwijk, industriegebiedje e.d. richting zee en de duikervereniging.

Populonia

Bij Populonia kun je gratis overnachten op de parkeerplaats van het Parco Archeologico di Baretti e Populonia, wanneer je hier een toegangskaart voor koopt. De parkeerplaats is voorzien van een servicepunt.

Het Parco Archeologico di Baretti e Populonia is de necropolis van de Etrusken van ca. 700 v Chr. en is een bezoek waard wanneer je wat meer over de Etrusken te weten wilt komen. Het hoger gelegen plaatsje Populonia was de acropolis van de Etrusken.
Van hieruit rijden we naar Piombino om vandaar met de boot naar Elba te varen.

Natuurreservaat de Maremma

Langs de Via Aurelia, de kustweg, rijden we weer omhoog naar Alberese onder Grosseto. Hier overnachten we op de camperplek bij het natuurreservaat de Maremma. De bijeneters vliegen af en aan en met de verrekijker kunnen we ze prima bestuderen. Dit ongerepte en beperkt toegankelijk nationale park is te bezoeken.

Alberese

Een toegangskaartje voor het nationale park is bij de informatiekiosk in Alberese te koop. Hier vertrekken ook de bussen naar het park. Een pendeldienst brengt en haalt bezoekers tot aan het begin van de avond.

Overdag parkeren met de camper kan ook in Marina di Alberese. Een bezoek aan het lage gedeelte van het park en het strand is dan mogelijk. Wilt u een pittige wandeling in ongerepte wouden en met nogal wat hoogteverschil dan moet u route A1 nemen. Deze gaat naar een aantal ruïnes en een wachttoren. Koop wel een wandelkaart en neem water mee.

De camperplek in Alberese is voorzien van een servicezuil en ligt achter het dorpje. In het dorp kunt u heerlijke olijfolie van het gebied de Maremma kopen. Of probeer eens salame di cinghiale, salami van het wilde zwijn, heerlijk voor onderweg!  (foto van de kust)

Vanuit Alberese bezochten wij ook nog even het schiereilandje Orbetello. Een brede strook met vele campings en strandovergangen verbindt de kust met het eiland. Het havenstadje Porto San Stefano is een drukke toestand. Haven, boulevard en toeristen zorgen in dit kleine tegen de berg gestouwde dorp voor hectiek en vertier. Parkeer de camper en verken dit dorp te voet. Overigens zijn kampeerauto’s niet erg welkom volgens de vele bordjes.

Marina di Montalto

Een toeristisch plaatsje aan de kust, een boulevard, campings en een groot strand. Op hoogtij dagen is het erg druk. Komende van de Aurelia SS1 neem je de afslag Marina di Montalto, de brug over en dan links af de bekende bordjes volgen.
De camperplek is op een groot plein bij een pijnboombos, dicht bij het strand. De voorzieningen zijn er aan de Via Arbea.

Manciano en Tarquinia

Iets landinwaarts ligt het dorpje Manciano, ook met een camperovernachtingsplaats. Het staat aangegeven met bordjes. Wij volgden een landelijke route richting Tarquinia.
In Tarquinia is een zeer mooie necropolis van de Etrusken. Deze graftomben zijn rijkelijk versierd met fresco’s. Taferelen uit hun dagelijkse leven van de jacht, feesten en erotiek. Een bezoek waard. De tomben zijn gerestaureerd, geconserveerd en prima toegankelijk.

Saturnia

Dit dorp ligt vlakbij de Terme di Satúrnia. Een zwavelbron van ca. 37°C waar je in kan baden. Een belevenis die je niet snel zult vergeten!
In het dorpje Saturnia is een nieuwe campercamping en bovendien een parkeerplaats voor kortere duur. Maar de eigenaar vraagt veel geld voor even parkeren. En de afstand van deze parkeerplaats tot de zwavelbron is nog zeker enkele kilometers.

Wij zijn maar doorgereden naar de zwavelbron en parkeerden daar. (Pas op: schijnt nu een bekeuring van €. 70,00 op te leveren!)
De warme geneeskrachtige zwavelbron komt hier aan het oppervlak. Op drukke dagen zit je hier met tientallen mensen in de door uitspoeling ontstane tufstenen baden. Gezellig, jong en oud, en sfeervol. Daarna is een douche of wasbeurt beslist aan te bevelen, dagen later stink je nog naar de zwavel!

Tip: om de topdrukte te vermijden kun je het best op een doordeweekse dag, vroeg in de ochtend komen.

Sovana

Verder richting het zuiden bezochten wij Pitigliano. In Sovana, 8 km boven Pitigliano, vonden wij een fraaie overnachtingsplaats.

Zie ook de wandeltip op de speciale pagina Sovana!

Geen servicezuil maar wel groot en rustig, ca. 200m buiten het dorp. In mei 2002 brachten we hier enkele dagen door met Femma en Aloys, op hun eerste reis door Toscane.

Sovana is een oud gezellig dorpje met in de omgeving veel Etruskische tomben, een grote necropolis. Een tip: koop een goede wandelkaart en trek er op uit. Maar pas op: wij vonden vers geplunderde graven door zgn. Tombola’s, een misdrijf in Italië! De schrik zat er wel in.

Acquapendente

Kom je van de SS2 vanuit het noorden de stad binnen rijden, dan wordt al vrij snel met bordjes de parkeerplaats voor campers aangegeven. De camperplaats is aan de Piazzale Fausto Dionsi, vlakbij de atletiekbaan.
Geen lozingsput wel een waterkraan.
Vanaf de camperplaats loop je zo het centrum in.

Omgeving Monte Amiata

Arcidosso

Deze camperplek ligt weer bij het campo sportivo, de sportvelden. Volg de bekende bordjes richting het centrum. Drinkwater en afvalvoorzieningen zijn aanwezig.

Een bezoek aan het stadje is best de moeite waard. Geen toeristische toestanden.

Santa Fiora

Komende vanuit Arcidosso, Santa Fiora inrijden en bij de rotonde richting Piancastagnaio nemen. Voor het benzinestation weer naar links. Volg de bordjes. Mooie rustige plek met ruimte voor zo’n dertig campers.

Parco Faunistico

Een juweeltje, wel ver van de bewoonde wereld, bij de ingang van het natuurpark. Een groot grasachtig parkeerterrein met verstevigde ondergrond.

Camperservice aanwezig.

Heerlijk rustig en met verrekijker zijn talrijke dieren waar te nemen.  Overdag is een bezoek aan dit park aan te raden. Wandelroutes zijn uitgezet in een groot gebied. Je loopt door open terrein waarin allerlei dieren vrij rondlopen. Reeën, schapen, herten, moeflons en zelf wolven kunt je zien vanuit een uitkijkpost.
Prachtig flora en fauna. Voor natuurmensen en wandelaars een aanrader.

Castel del Piano

Rijd door Castel del Piano. Volg de camperbordjes richting campo sportivo.

Een zeer ruim plein, rustig gelegen met wel plaats voor vijftig campers. Camperservice aanwezig.
Het plaatsje zelf is niet toeristisch.

Abbadia San Salvatore

De camperplek van San Salvatore aan de Via Fosso Canali ligt in een drukke woonwijk en werd ook gebruikt als opslagterrein. Beetje vies en druk. Campervoorzieningen aanwezig.

Wel aan te bevelen is de Abbadia van San Salvatore, de van oorsprong Cisterciënzer Abdij en dan vooral de crypte met 36 zuilen van de koning Rachis. Ook het centrum van San Salvatore is een bezoek waard.

Castiglione d’Orcia

Vanaf San Quirico d’Orcia over de S323 richting Arcodoso rijden en de afslag Castiglione d’Orcia nemen. De weg die omhoog gaat blijven volgen tot je in het dorp bordjes met ‘campo sportivo’ of ‘stadio’ met een voetbal ziet. De camperplek ligt bij de tennisbaan. Drinkwater en afvalvoorziening aanwezig.

Vanaf de camperplek kun je prima naar het centrum wandelen. Zeer de moeite waard, geen toeristische toestanden.

Bagno Vignoni

Vrij dicht in de buurt ligt nog een overnachtingsplaats en wel bij Bagno Vignoni. Dit dorpje is bekend als zeer oud kuuroord met in de dorpskern een groot zwavelbad.

Je staat er perfect op deze mooie plek met een uitzicht als een ansichtkaart, rust en op een verharde ondergrond.

Aan de noordkant van het stadje wordt het warme water van de bronnen onderaan de helling verzameld. Daar mag je in baden.

Niet ver van Bagno Vignoni ligt Bagni San Filippo. Als je hier de borden Fosso Bianco volgt kom je bij een wonderlijk natuurverschijnsel. De bronnen die hier ontspringen zorgen voor spectaculaire kalkformaties!

Er zijn foto’s van het zwavelbad en de camperplaats in Bagno Vignoni.

San Quirico d’Orcia

Vanuit Siena ging de route naar het zuiden. We brachten een bezoek aan de monniken van de Monte Oliveto Maggiore, een klooster dat nog volledig in gebruik is door de orde van de Olivetanen. Ze maken daar onder andere heerlijke olijfolie en likeuren.

Het is een prachtige abdij met vele fresco’s over het leven van Sint Benedictus. Er heerst een sfeer van rust en toewijding.
Het landschap rondom de abdij is zeer de moeite waard: olijfboomgaarden, mooie orchideeën en statige cipressen.

Verder naar het zuiden ligt San Quirico d’Orcia, een klassiek Toscaans stadje, waar wij overnachtten. Ook deze plek heeft een servicezuil. Wij werden er uit onze slaap gehouden door de nachtegaal…

Chiusi

De route ging verder via Montepulciano, Pienza en Chiusi.
Chiusi is bekend om zijn Etruskisch museum en in de buurt liggende Etruskische grafheuvels, de tombes. Wil je deze tombes bezoeken dan moet dat via het museum.
In Chiusi stonden we op een overnachtingsplaats waar onder andere de streek en stadsbus hun eind-retour-rondje draaien. Dus niet erg rustig vanaf 7.00 uur ’s ochtends. Wel een prima stek om even het stadje te bekijken en er is een servicezuil.

Lago Trasimeno

Vanuit hier kun je het meer Lago Trasimeno bij Castiglione del Lago even buiten Toscane bekijken. Hier zijn prima overnachtingsplaatsen, stadje, supermarkten en een comfortabele plek redelijk dicht bij het water. Vissen en zwemmen behoren tot de mogelijkheden.

Lucignano

Komend uit Umbrië, omgeving Lago Trasimeno, in de richting van Siena rijden en vervolgens de afslag Lucignano nemen. Bij Lucignano richting Monte san Savino en dan op de camperbordjes letten.

De camperplek met voorzieningen ligt onderaan de heuvel van de oude stad met gras als ondergrond.

Siena

We pakken de route weer op bij de stad Siena, één van de mooiste steden in Toscane, dus een bezoek is verplicht. Wat Siena te bieden heeft is na te lezen in de vele toeristische lectuur. En Siena heeft veel te bieden.

We parkeerden onze camper op het parkeerterrein Via Est Fonto Branda, bewaakt voor zo’n € 7,00 per dag. Siena ligt op een heuvel dus de fiets is hier niet erg praktisch.

Chianti

De Chianti is ruwweg het gebied tussen Firenze en Siena en beroemd vanwege de wijn Chianti Classico. Het is een gebied met wijngaarden, olijfbomen, kastelen en karakteristieke oude stadjes en dorpjes.

Wijn kun je onderweg proeven en kopen bij wijngaarden met het bord ”vendita diretta”. In de buurt van Gaiole in Chianti bevindt zich de coöperatie Geografico waar je ook wijn kunt proeven en kopen. Daarnaast is de Chianti een goed wandelgebied met gemarkeerde routes.

Wie meer wil weten over Italiaanse wijnen kan terecht op de website www.wineshop.it of rechtstreeks naar de pagina Toscane.

Er zijn drie officiële camperplaatsen met voorzieningen in Chianti.

Chianti – Greve

De camperplek ligt in het noorden van Greve; rij richting het centrum en volg dan de borden met het camperteken. Greve is met zijn oude markplein een bezoek zeker waard. Ten noorden van Greve ligt nog net in de Chianti, Impruneta waar het beroemde vorstbestendige terracotta vandaan komt.

Chianti – Castellina

Rij in Castellina richting Radda. De camperplek ligt tegen het stadje aan en wordt met borden aangegeven.

Ook in Castellina is overal wijn te koop, o.a. bij La Castellina di Tommasso Bojoja.

Chianti – Radda

Vanaf Castellina naar Radda is maar een klein stukje rijden. Rij in Radda via de hoofdweg het stadje door totdat je het bord met de camper ziet staan. Het is een, qua verkeershinder, rustige overnachtingsplek in terrassen ingedeeld met een mooi uitzicht.
Ook in Radda kun je wijn proeven en kopen. Probeer naast de Chianti Classico ook eens de Vino Santo (heiligenwijn), een dessertwijn, waar de Italianen cantucci, amandelkoekjes, in dopen.

Vanuit Radda is een tochtje naar het schilderachtige middeleeuwse Volpaia te maken.

Monteriggioni

Links van Castellina, net buiten de Chianti, ligt Monteriggioni. Een nog geheel ommuurd vestingstadje uit 1203, dat een bezoek waard is. Hoewel het geen officiële camperplek is, kun je er goed overnachten op de parkeerplaats onder aan de heuvel.

Vanuit Monteriggioni is het een klein stukje naar Abbadia a Isola, een van oorsprong Cisterciënzer klooster uit 1001, dat nu gerestaureerd wordt. Toen wij er waren was de kerk klaar maar de kloostergang nog niet.

Florence

Vanuit Lucca naar Florence. Eén van de steden die tot de hoogtepunten van Europa behoren… En echt, er is veel, zeer veel te bewonderen in deze drukke stad.
In Florence hebben wij op de camping Michelangelogestaan, in een buitenwijk van de stad.Vlak bij Piazza Michelangelo. Vanuit de camping stap je zo op de bus richting het centrum. Deze camping is gesitueerd aan de zuidzijde van de stad en staat aangegeven met bordjes.